تحلیل عوامل موثر بر قیمت سهام بانک ها در بورس اوراق بهادار تهران

امروزه بازار سهام در کشورهای توسعه یافته به عنوان ابزاری برای تجهیز و هدایت سرمایه¬های این کشور در جهت توسعه اقتصادی، یکی از موثرترین ابزارها در سیستم اقتصاد متکی به بازار آزاد به شمار می¬رود. صنایع متعددی در بازار بورس اوراق بهادار تهران مشغول به فعالیت هستند و صنعت بانکداری به عنوان یکی از صنایع فعال در بورس اوراق بهادار تهران توانسته سهمی حدود 9 درصد از ارزش بازار را در 5 سال اخیر به خود اختصاص دهد. ارزش بالای صنعت بانکداری موجب جذب سرمایه¬گذاران به خود شده است. هدف هر سرمایه¬گذار در بورس اوراق بهادار کسب بازدهی بالاتر می¬باشد و در صورتی¬که سرمایه¬گذار در انتخاب سهام به طور منطقی تصمیم¬گیری نماید، می¬تواند به بازدهی مطلوب دست یابد. یکی از معیارهای اساسی برای تصمیم گیری در بورس، قیمت سهام می باشد؛ قیمت سهام خود به تنهایی دارای محتوای اطلاعاتی است و بیش¬تر سرمایه¬گذران بالفعل و بالقوه در تجزیه و تحلیل مالی و پیش¬بینی¬ها از آن استفاده می¬نمایند. از این رو شناخت و تحلیل عوامل موثر بر قیمت سهم بانک¬ها در بورس اوراق بهادار تهران می¬تواند به جهت¬دهی سرمایه¬، به سوی این صنعت کمک نماید. در این راستا، به بررسی عوامل موثر بر قیمت سهام بانک¬ها در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته خواهد شد و به منظور دست¬یابی به اهداف پژوهش، دو فرضیه اصلی مبتنی بر تاثیر متغیرهای منتخب بر قیمت سهام بانک¬ها و دیگری مبتنی بر تاثیر این متغیرها بر نوسانات قیمت سهام بانک¬ها تدوین شده است. متغیرهای در نظر گرفته شده بر اساس عوامل کلان، عوامل درونی شرکت و عوامل بازار می¬باشد. جهت آزمون فرضیه¬ها، از داده¬های فصلی طی دوره زمانی ابتدای فصل چهارم 1382 تا پایان فصل دوم 1391 به عنوان نمونه استفاده شد. این پژوهش شامل دو مدل مجزا می¬باشد. مدل اول، اثر متغیرهای منتخب را بر قیمت سهام بانک¬ها با استفاده از الگوی خود رگرسیون برداری بررسی می¬کند. مدل دوم، به بررسی اثر دارایی¬های جایگزین بر نوسانات قیمت سهام بانک¬ها با استفاده از مدل گارچ برداری می¬پردازد. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که عوامل بازار همواره تأثیر مثبت و کوتاه مدتی بر قیمت سهام بانک¬ها داشته¬اند و عوامل کلان نظیر نرخ ارز و حجم پول، تأثیر متفاوتی در کوتاه مدت و بلند مدت بر قیمت سهام بانک¬ها داشته¬اند. متغیر مطالبات معوقه بانک¬ها به عنوان متغیر درون شرکتی تأثیری معناداری بر قیمت سهام بانک¬ها نداشته¬ است. نوسانات نرخ ارز و نوسانات شاخص قیمت بازار سهام، موجب افزایش نوسانات قیمت سهام بانک¬ها و شوک¬های قیمت ارز موجب کاهش نوسانات قیمت سهام بانک¬ها شده است.